Nowoczesne metody badawcze

Wykrywanie fałszerstw dokumentów

Po skasowaniu czeku opiewającego na 1100 DEM, jego wystawca oświadczył, że wypisał czek jedynie na 100 DEM. Czek z podejrzeniem fałszerstwa trafił do Instytutu Kryminalistyki w celu dokonania ekspertyzy. Istotną rzeczą dla ekspertów jest, by nie uszkodzić dokumentu, który może się okazać niezbędny w postępowaniu sądowym. W tym więc przypadku pobrana do analizy próbka materiału musi być minimalna.

Jedna z nowoczesnych technik umożliwiających rozwiązanie tego problemu analitycznego jest kapilarna wysokosprawna chromatografia cieczowa (microbore HPLC).

Postępowanie analityczne jest następujące: za pomocą mikrodziurkarki pobiera się krążki dokumentu o średnicy ok. 0,8mm. Tusz ekstrachuje się z krążków w kapilarze szklanej 4 mikro l (1 mikro l = 1 mm³) rozpuszczalnika i ekstrakt nastrzykuje na kolumnę kapilarna chromatografu cieczowego, zaopatrzonego w detektor z zestawem diod (diode-array detector). Aparat wykreśla trójwymiarowe chromatogramy tuszu pierwszej i drugiej jedynki z czeku. Chromatogramy te, rejestrowane w układzie czas - długość fali - odpowiedź detektora, przedstawiają rysunki 1 i 2. Ukazują one wyraźną różnicę w składzie ilościowym i jakościowym tuszów, którymi napisano pierwszą i drugą jedynkę.

Odpowiednie chromatogramy dwuwymiarowe (rys. 3 i 4) ujawniają skład chemiczny próbek. Składnikami tuszu pierwszej (dopisanej) jedynki (rys.3) są: chlorek tetrametylo-p-rozaniliniowy, fiolet metylowy i fiolet krystaliczny. Tusz drugiej jedynki zawiera wyraźnie mniej fioletu krystalicznego niż fioletu metylowego i jeszcze dodatkowo błękit Wiktorii.

Ta nowoczesna technika chromatograficzna eliminuje konieczność żmudnych badań mikroskopowych, fluorescencyjnych i luminescencyjnych oraz zaangażowanie grafologa.

Ryszard Piekos, AM Gdansk (KCh 3/93)

Literatura: A. Holder. E. Schlipf. HP PEAK. 4 (1992) 2


Rys. 1.	Chromatogram trójwymiarowy tuszu z pierwszej jedynki	Rys. 2.	Chromatogram trójwymiarowy tuszu z drugiej jedynki


Rys. 3.	Chromatogram dwuwymiarowy tuszu z pierwszej jedynki	Rys. 4.	Chromatogram dwuwymiarowy tuszu z drugiej jedynki


Fiolet metylowy	Fiolet krystaliczny	Błękit Wiktorii