Ig Noble w roku:

• A.D. 1993
• A.D. 1994
• A.D. 1995
• A.D. 1996
• A.D. 1997
• A.D. 1998
• A.D. 1999
• A.D. 2000

Ig Noble '1993

Nasze ulubione czasopismo Journal of Irreproducible Results ("Gazeta niepowtarzalnych wyników", publikująca takie prace "naukowe", których żadne poważne pismo wydrukować nie chciało) zorganizowało 7 października b.r. na terenie sławnej amerykańskiej uczelni Massachussetts Institute of Technology (MIT) uroczystość wręczenia swoich nagród. Obecni byli "prawdziwi nobliści" --- S. Glashow (fizyka, 1979) i W. Lipscomb (chemia, 1976). Nagrody noszą oficjalną nazwę "Ig Nobel", a zatem laureaci to "ignobliści". Ignoble wręczono w 11 kategoriach, ale nie wszyscy ignobliści przyjechali na uroczystość --- niektórzy poczuli się wręcz urażeni wyróżnieniem.
Redakcji KCh nie udało się dotychczas poznać laureata z chemii, podamy tylko jako przykład, że z dziedziny literatury uhonorowano 972 współautorów artykułu ogłoszonego we wrześniu drukiem w New England Journal of Medicine. Jak obliczono, podział pracy "literatów" był bardzo precyzyjny --- na każdego autora przypadły dwa wyrazy w samym artykule.
Uroczystości zakłócali członkowie "Organizacji Wyzwolenia Protonów", protestujący przeciwko zamiarom uruchomienia nowych akceleratorów cząstek elementarnych". Wznoszono okrzyki "Miliardy cząstek mają być rozbijane co pikosekundę!", "Dość tej rzezi!" itp. Wszyscy dobrze się bawili, może z wyjątkiem niektórych ignoblistów.

wg. Nature, 14 X 1993 (KCh 6/93)

Ig Noble '1994

W dniu 6 października b.r. odbyła się w Gmachach MIT (Massachussetts Institute of Technology) ceremonia wręczenia, z roku na rok sławniejszych, nagród "Ignobli". Było to duże wydarzenie, w którym uczestniczyło ponad 1000 osób, nie wyłączając 3 "prawdziwych" laureatów Nagród Nobla. Były stosowne "wykłady" laureatów (reguła: nie mogły trwać dłużej niż 30 sekund) i "cześć artystyczna" z "tańcem elektronów" odtańczonym przez Noblistów wraz z zawodowymi baletnicami w takt muzyki Czajkowskiego.
Przypomnijmy, ze nagrody Ignobla przyznaje się za "wiekopomne badania których powtórzyć się nie da lub nie warto". W tym roku przyznano nagrody z kilkunastu dziedzin. Najciekawsze z nich to:

• w zakresie pokoju dla Johna Hagelina z Uniwersytetu Maharshiego oraz Instytutu Nauki, Technologii i Polityki Społecznej z Fairfield w stanie Iowa za pracę naukową stwierdzającą, ze medytacja 4000 wyćwiczonych medytatorów spowodowała zmniejszenie o 18% liczby groźnych przestępstw w rejonie Waszyngtonu.
• W zakresie medycyny nagrodę podzielono na dwie części. Połowę otrzymał pewien były żołnierz amerykański, który po ukąszeniu przez żmiję zażądał poddania go natychmiastowym wstrząsom elektrycznym, co wykonano łącząc jego wargi do prądnicy samochodowej na 5 minut. Dart i R. A. Gustafson za pracę naukową "Bezzasadność stosowania wstrząsów elektrycznych w razie ukąszenia przez żmiję".
• W zakresie entomologii otrzymał Robert A. Lopez z Westport w stanie Nowy Jork, weterynarz, za serię doświadczeń z roztoczami normalnie pasożytującymi w uszach kotów. Badacz ten wkładał te roztocza do własnych uszu, i starannie notował wszelkie swoje wrażenia, m.in. efekty akustyczne towarzyszące życiu badanych stworzeń w nowym środowisku. Badania te zostały starannie opisane w szacownym amerykańskim piśmie weterynaryjnym.
• W zakresie psychologii Lee Kuan Yew, były premier Singapuru, za "praktyczne trzydziestoletnie badania jak wpływa na trzymilionowe społeczeństwo karanie ludzi za żucie gumy i karmienie gołębi".
• W zakresie fizyki Japońska Agencja Meteorologiczna za siedmioletnie studia możliwości wzbudzania trzęsień ziemi wskutek "machania ogonami przez ławice ryb".
• W zakresie ekonomii Jan Pablo Davila z Chile, dawniej zatrudniony przez państwową spółkę Codelco Company, za wprowadzenie do systemu komputerowego polecenia "kupuj" zamiast "sprzedaj" i odwrotnie, co (w połączeniu z próbami naprawienia zamieszania na własną rękę) naraziło Chile na utratę 0.5% rocznego dochodu narodowego.
• W zakresie matematyki pewna sekta z Alabamy za ilościowe zdefiniowanie moralności i obliczenie (co do sztuki i z rozbiciem na rejony) ile osób w ich stanie trafi do piekła.
• I wreszcie w zakresie chemii senator Stanu Teksas, Bob Glasgow, twórca praw mających ograniczyć sprzedaż i produkcję narkotyków. Prawa te zostały tak sformułowane, że zakup bez specjalnego zezwolenia probówki, zlewki, kolbki itp. stał się w teksasie przestępstwem. Uzasadnieniem nowego prawodawstwa było m.in. że "to zawsze zaczyna się od pojedynczych próbówek".

(KCh 5/94)

Ig Noble '1995

6 kwietnia 1995 w Uniwersytecie Harwarda odbyła się piąta już ceremonia wręczenia nagród "Ig Nobel" za prace, które "nie mogą lub nie powinny być powtarzalne". Organizatorem i propagatorem imprezy jest lubiane przez wielu czasopismo "Journal of Improbable Research", a nagrody wręczali "prawdziwi" nobliści, w tym z chemii Dudley herschbach i William Lipscob.
Przypomnijmy, że nagradzane są zarówno prace opublikowane w renomowanych czasopismach, jak i prace "praktyczne" o których donoszą środki przekazu.
W dziedzinie fizyki nagrodę uzyskali M. R. Georget, R. Parker, and A. C. Smith z Instytutu Badań Żywności w Norwich (Anglia) za badania nad wpływem wilgotności na "flaczenie" płatków śniadaniowych.
Z nauki o żywieniu nagrodzono Johna Martineza z firmy John Martinez & Company (Atlanta, USA) za kawę "Luak", ponoć najdroższą na świecie, a otrzymywaną z ziaren kawy przetrawionych i wydalonych przez indonezyjskie zwierzątko zwane ponoć właśnie luakiem.
Z medycyny była to grupa badaczy za pracę "Wpływ wentylacji przez jedną dziurkę od nosa na świadomość" opublikowaną w "Inernational Journal of Neuroscience" (tom 57, 1991 r. str. 239-249).
W dziedzinie zdrowia publicznego Martha Kold Bakkevig z pewnej firmy w Norwegii i Ruth Nielson z jednej z duńskich politechnik za wykonanie w 1994 r. badania zatytułowane "Wpływ mokrego podkoszulka na termoregulację i komfort cieplny na chłodzie".
Praca z chemii nie wzbudziła większych emocji. nagrodę otrzymał Bijan Pakzad z Beverly Hills za wodę kolońską i perfumy o nazwie "DNA", które po pierwsze nie zawierają DNA, a ponadto są sprzedawane w butelce o kształcie potrójnej helisy, nie zaś podwójnej, jak na DNA przystało.
Duże uznanie dla japońskiej ambicji wzbudziła praca uhonorowana nagrodą z psychologii. Otrzymali ją Shigeru Watanabe, Junko Sakamoto i Masumi Wakita z Uniwersytetu Keio. Zdołali oni wytresować gołębie tak, że odróżniały obrazy Moneta od obrazów Picassa (ciekawe, co na takie męczenie gołębi powiedzieliby obrońcy zwierząt?).
Jednak największy podziw wzbudziła praca przeglądowa dwójki Amerykanów: Dawida B. Buscha i Jamesa R. Starlinga z Wisconsin. Dotyczyła ona przedmiotów, które pacjenci włożyli sobie do .... no, jednak nie napiszemy gdzie. W każdym razie wśród wydobywanych przedmiotów było 7 żarówek, osełka do ostrzenia noży, sprężyna, 11 odmian warzyw i owoców, mrożona wieprzowina, okulary, klucz od walizki, gazeta i wiele innych interesujących obiektów. Godzi się dodać, że nagrodzoną (w dziedzinie ... literatury) pracę opublikowaną raczej dawno, bo we wrześniu 1986 r. w piśmie "Surgery" ("Chirurgia"). Cóż, wysiłek badacza i jego głębokie samozaparcie nie zawsze znajdują uznanie u współczesnych. Czasem na wielką sławę trzeba poczekać!
Niestety, tylko dwoje laureatów nagród stawiło się na uroczystości, a troje innych przysłało swoje przemówienia nagrane na kasetach. Najbardziej niezadowoleni byli laureaci nagrody z medycyny, którzy w oficjalnym (i opatrzonym licznymi podpisami utytułowanych lekarzy liście) stwierdzili, że to tylko tytuł ich pracy brzmi idiotycznie, natomiast wyniki mogą uratować życie wielu osobom, zwłaszcza spośród zagrożonych zawałem serca.
Oddzielną "aferę" zrobiły gazety brytyjskie oznajmiając swym czytelnikom, że nagrodzone badania płatków śniadaniowych wykonano kosztem ponad 100 tys. funtów w Wielkiej Brytanii za państwowe (tzn. wzięte od podatników) pieniądze.

Witold Mizerski (KCh 5/95)

Ig Noble '1996

W październiku przyznawane są nie tylko Nagrody Nobla, ale także słynne już "Ig Noble" za odkrycia, "których nie można lub nie należy powtarzać". Przyznano w tym roku nagrody w 13 dziedzinach, ale redakcja KCh ocenia większość z nich jako mało dowcipne. Kilka nagród było jednak zasłużonych: z biologii (dla Andersa Baerheima i Hogne Sandvik z Norwegii) za prace o wpływie piwa, czosnku i śmietany na apetyt pijawek, z medycyny dla pięciu naukowców związanych z firmami tytoniowymi za stwierdzenie, ze nikotyna u nikogo nie wywołuje przyzwyczajenia i z ekonomii za podjęcie badań, czy stres związany z kłopotami finansowymi pacjenta nie przyspiesza czasem psucia się jego zębów.
Inicjatorzy przyznawania Ig Nobli nie przejęli się zbytnio apelem grona uczonych angielskich, by zaniechać przyznawania tak niepoważnych nagród, które szargają dobre imię Nauki i Naukowców. Nagrodę z fizyki otrzymał więc Anglik, Robert Matthews, za pracę (w European Journal of Physics) w której analizował, dlaczego kromki chleba złośliwie spadają na podłogę najczęściej stroną posmarowaną masłem w dół.

(KCh 1-3/96)